Yapım ve Kontrole İlişkin Esaslar

MADDE 30-

(1). Fıkra

Kapanan  yollar  ve  yol  fazlaları  2644  sayılı  Tapu  Kanununun  21.  maddesine göre; meydanlar ise 3194 sayılı İmar Kanununun 11 ve 17. maddeleri gereği ihdas edilebilir. İhdası talep edilen alanın plana dayalı olması esastır. Planı bulunmayan alanlarda talep edilen ihdas işlemi kadastro müdürlüğünce reddedilir.

(2). Fıkra

3194  sayılı  İmar  Kanununun  27  nci  maddesinin  dördüncü  fıkrası,  "Onaylı üst kademe planlarda aksine hüküm bulunmadığı hâllerde köy yerleşik alan sınırları içinde, taşkın, heyelan ve kaya düşmesi gibi afet riski olan, sıhhi ve jeolojik açıdan üzerinde yapı yapılmasında mahzur bulunan alanlar ile köyün ana yolları ve genişlikleri; hâlihazır harita veya kadastro paftaları üzerinde belediye sınırı il sınırı olan yerlerde ilgili ilçe belediye meclisi kararı ile, diğer yerlerde ise il genel meclisi kararıyla belirlenir. Belirlenen yollar, ifraz ve tevhit suretiyle uygulama imar planı kararı aranmaksızın kamu yararı kararı alınarak oluşturulur.", hükmü kapsamında kalan tescil taleplerinde alınan karara göre işlem yapılır.

Ayrıca,  kamulaştırmayla  sağlanmış  yolun  yol  güzergâhının  değişmesi  sebebiyle  yol  niteliğini kaybeden kısmının ihdasında plan aranmaz.

(3). Fıkra

2644  sayılı  Tapu  Kanununun  21  inci  maddesi  gereğince  Belediye  Başkanlığı,  Köy  Tüzel Kişiliği veya Maliye Hazinesi ile ihdasa konu yer daha önce kamulaştırılmış ise ilgili idaresinin ihdası talep ettiğine dair yazısı aranır. İdaresi adına tescil edilir.

(4). Fıkra

İmar planının uygulanmasıyla kapanan ve 2634 sayılı Kanunun 8/1 inci maddesi kapsamında talep edilen yol ve yol fazlaları ile devletin hüküm ve tasarrufundaki tescil harici alanlar en geç bir ay içinde Hazine adına tescil edilir.

(5). Fıkra

İhdas  edilen  parselin  yeni  üretilen  detay  noktaları  ve  koordinatları  tescilli  parselin  detay noktaları  koordinatları  düzenlenecek rölöve  ölçü  krokisinde  gösterilir.  Ölçüler  yer  kontrol noktalarına bağlı olarak yapıldıktan sonra parsel detay noktalarının koordinatları ve yüzölçümü sayısal hesaplanır.

(6). Fıkra

Yoldan ihdas edilecek yerin evveliyatıyla ilgili olarak; 3194 sayılı İmar Kanununun 11 inci maddesine göre şartlı terk edilmiş olup olmadığı, kamulaştırma ile yol olarak sağlanıp sicilden terkin edilip  edilmediği,  imar  planı  uygulamasıyla  sağlanmış  yol  olup olmadığı hususları öncelikle  ayrıntılı olarak incelenir.

Buna göre ihdas edilecek yol; evveliyatında kamulaştırma ile sağlanmış ise yasal yönden ilgili idaresi adına, İmar Kanununun 11 inci maddesine göre şartlı terk edilmiş ise şartlı terk eden idaresi adına ihdas edilmesi gerekir.

(7). Fıkra

Tescil  bildiriminde  ihdas  edilen  yerin  niteliğine,  plandaki  kullanım  amacına  uygun  olarak yazılır ve tescil bildiriminin düşünceler sütununda kapanan yerin yol, yol fazlası veya meydan olduğu belirtilir.

(8). Fıkra

(19.02.2025 ve 15604307 sayılı Makam Olur’u ile değiştirilmiş fıkra)

DEĞİŞİK METİN-1

İmar  planı  olan  yerlerde  aynı  işlem  kapsamında  imar  parseli  oluşturmaksızın  yapı adaları içerisinde kalan kadastral yolların müstakilen ihdası ve tescili talepleri karşılanmaz.  Ancak, ilgili idarece encümen kararında gerekçeleri belirtmek kaydıyla talepte bulunulması halinde encümen kararına göre işlem yapılır.
Parselasyon  planı  tescil  edilmeden  İmar  Kanununun  15  inci  maddesince  birleştirme-yola terk-ayırma gibi işlemler sırasında kadastro yolundan ihdas da gerekiyorsa işlemlerin uygunluğuna ilişkin encümen kararında/ilgili idare onayında, parselasyon planının yapılmış olmasının aranmayacağına ilişkin şartların varlığı hususunun belirtilmiş olması aranır.

3194 sayılı İmar Kanunu'nun 18. maddesinin "…. Düzenlemeye tabi tutulması gerektiği halde, bu madde hükümlerinin tatbiki mümkün olmayan hallerde imar planı ve yönetmelik hükümlerine göre müstakil inşaata elverişli olan kadastral parsellere plana göre inşaat ruhsatı verilebilir." hükmü uyarınca imar planı olan yerlerde aynı işlem kapsamında imar parseli oluşturmaksızın yapı adaları içerisinde kalan kadastral yolların müstakilen ihdası ve tescili talepleri karşılanmaz. Yoldan ihdas işlemi ancak birleştirme, ayırma ve yola terk gibi işlemlerle birlikte yapılır. Bu işlemler de, 3194 sayılı Kanunu'nun 18 inci maddesinde tanımlanan düzenleme ortaklık payına konu alanlarda kalan kısımlar genelgenin bu maddesinin (10). Bendine göre tescil edilir.

(9). Fıkra

(19.02.2025 ve 15604307 sayılı Makam Olur’u ile değiştirilmiş fıkra)

DEĞİŞİK METİN-1

İmar uygulamaları sonucu oluşan umumi hizmet alanlarının ihdasında eşdeğer alan ayrılması koşulu ilgili idarelerin yetki ve sorumluluğundadır.  Bu  konuda  kadastro  ve  tapu müdürlüklerince  bir değerlendirmede bulunulmaz.

Tapu Kanunu’nun 21 inci maddesi dahil uygulama imar planına göre kapanan imar ve kadastro yolları nedeniyle imar mevzuatına uygun müstakil imar parseli oluşan alanlar, 2644 sayılı Tapu Kanunun 21. maddesi, 2634 sayılı Turizm Teşvik Kanunun 8. maddesi vb gibi ilgili kanunlarında belirtilen idareleri adına tescil edilir.

(19.02.2025 ve 15604307 sayılı Makam Olur’u ile ek fıkra)

(10). Fıkra

Öncesinde 3194 sayılı imar kanunun 15,16 ve 17. maddesine istinaden terk edilen tüm alanlar ile 3194 sayılı İmar Kanunun 18.maddesi uyarınca yapılan imar uygulaması sonucunda düzenleme ortaklık payından karşılanan alanların ihdas edilmesine ilişkin taleplerde belediye hizmet alanı, semt spor alanı, pazar yeri, şehir içi toplu taşıma istasyonları ve durakları, tescile konu otoparklar, ağaçlandırılacak alan, rekreasyon alanı, mesire alanı, mezarlık alanı ve belediyelerin hizmet verdiği diğer alanlar belediyesi adına, kalan alanlar Hazine adına tescil edilir. Belediyesi adına tescil edilecek alanların büyükşehir belediyesi sınırları içerisinde kalması halinde, Büyükşehir Belediyesi Kanununda belirtilen; büyükşehir belediyelerinin görev ve yetki sahaları içerisinde kalan alanlarla, şehrin bütününe hizmet eden sosyal donatı alanları büyükşehir belediyesi adına, diğer alanlar ilçe belediyeleri adına tescil olunur. Umumi ve kamu hizmet fonksiyonu dışında kullanılamayacağı, tapu kütüğünün beyanlar hanesine belirtme yapılır.

(19.02.2025 ve 15604307 sayılı Makam Olur’u ile ek fıkra)

(11). Fıkra

Uygulama imar planı değişikliği ile park, yeşil alan gibi yerlerin, 3194 sayılı İmar Kanunu'nun 18. maddesinde belirtilen, düzenleme ortaklık payından karşılanan alanlara dönüşmesi durumunda (10) bentte belirtilen hükümlere göre tescil edilmesi, haricinde kalan alanlara dönüşmesi durumunda ise hazine adına tescil edilir.